Bu tui hồi chiến tranh chống Mỹ
Cô cháu nhà bên
MỘT SỐ HÌNH ẢNH QUÊ NỘI BULUKHIN BÊN TẢ NGẠN SÔNG GIANH
Sau
khi biết bu đang lần mò làm lại giấy khai sinh, bạn Giao lang gọi bu lu
khin là bé bu. Bác PNH phụ họa thêm, giờ này mà bác còn đi làm giấy khai sinh
thì đúng là em bé rồi…Bác Hồng Ngọc bảo bác bu nên có bài nói kỹ chuyện này chứ
quần chúng đang chờ đợi…
Quân tử nhất ngôn, bu đã hứa viết là viết, tưởng năm ba dòng là
xong hóa ra cũng lắm chuyện để nói… hihi
CÔNG
DÂN CHUI!!
Lâu nay bu tui mỗi lần bệnh là
phải mua thuốc ngoài uống, không dùng đến bảo hiểm , mà muốn dùng cũng không được
vì ngày sinh trong chứng minh thư khác ngày sinh trong thẻ bảo hiểm y tế. Công
An Q B năm 2004 làm chứng minh thư họ viết
nhầm thế nào đó cũng không rõ nữa…chỉ biết
là 10 năm qua bu thành công dân chui, sống bất hợp pháp. Có lần bác sĩ khám bệnh
xong bảo “giấy tờ của bác không hợp lệ, không cấp thuốc được, bác thông cảm
nhé”. Những ngày ở Vũng Tàu bà xã bu nhắc
không dưới mười lần: Anh phải gấp gấp về
quê làm lại chứng minh nhân dân để sử dụng thẻ bảo hiểm y tế, bây giờ tốn kém mỗi
tháng vài triệu tiền thuốc ráng chịu được, chớ đến hàng trăm triệu thì gay go đấy.
Bu gàn, muốn đổi chứng minh thư phải có giấy khai sinh gốc, mà thời buổi “hành
là chính” này xin cái giấy ấy đâu có dễ, khai giấy tờ gốc bị giặc Mỹ thiêu rồi
thì biết đâu họ bắt phải đủ ba người làm chứng, viết cam đoan, mà hình như làng xã họ đình kiến với nhà anh
làm sao ấy… Em thấy anh không giống ai, giữ gìn ba quyển sách nói chuyện ông Khổng,
ông Lão, Kinh Thi, Kinh Dịch như giữ đồ gia bảo còn huân chương huy chương nhà
nước cấp lại không ngó đến, may mà em quét nhà nhặt được. Anh có biết với Huy
chương Kháng chiến hạng nhất là được bảo hiểm một trăm phần trăm không.
QUÊ
HƯƠNG LÀ CHÙM KHẾ NGỌT
Mỗi lần nghĩ đến chuyện về “chùm
khế ngọt” xin làm giấy khai sinh gốc là bu chán ngán, nghĩ khó bằng dắt chú bò
chui qua lỗ kim chứ chẳng chơi.
Tiếng là quê hương nhưng từ khi
học cấp hai, cấp ba, cho đến đại học bu chuyên sống xa nhà, chỉ về quê trong dịp
hè dịp tết. Sau khi tốt nghiệp khoa cầu đường đại học GTVT tổ chức phân bu về Quảng Bình tham gia đánh Mỹ, đảm bảo giao
thông trên Quốc lộ 15 từ giáp Hà Tĩnh cho đến Vĩnh Linh (nay là đường Hồ Chí
Minh phía đông). Cứ năm ba tháng bu lại cuốc bộ cả trăm cây số giữa đạn bom về
làng thăm mẹ thăm em. Mẹ thắp nhang lên
bàn thờ xin ông bà cùng thân phụ phù hộ
cho con trai qua khỏi hòn tên mũi đạn.
Chuyện mẹ kể bao giờ cũng lẫn trong nước
mắt. Nào là người ta lấy cớ làm mương thủy lợi
hướng dòng chảy vào khu lăng ông Nguyễn Quốc Hoan - làm quan suốt ba đời
vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức. Họ nghĩ dưới mộ ông đại thần hẳn có nhiều
vàng bạc châu báu… Khi đào lên, xác ông còn nằm trong túi lụa đỏ, áo mão cân
đai như đang còn sống. Sau đó mấy hôm, sở văn hóa đến quy tội mẹ khai quật một
ngôi mộ cổ có giá trị văn hóa mà không báo lên ngành chuyên môn. Khi hài cốt cụ
Hoan đưa về sân nhà bu làm lễ di quan
thì một ông anh họ đảng viên gộc, chức sắc làng đến to tiếng, thím phải
đưa ông này đi ngay, đây là một viên quan nhà Nguyễn phong kiến, phản động… Dạo
ấy ông trưởng ty GTVT Quảng Bình chọn bu sang Đông Đức làm nghiên cứu sinh, sắp
lên đường thì bị công an tỉnh ách lại bởi
địa phương mật báo chú ruột đương sự (là bu tui) ở trong Tam Kì (Quảng Nam) làm nghề giáo học
cho chế độ Mỹ Ngụy. Ngày nay mẹ bu, ông anh họ, đã trở thành người thiên cổ,
không hiểu đám trẻ mới lên cầm quyền thôn xã còn định kiến nặng nề với dòng tộc nhà bu không. Năm 1981 bà xã bu
sinh cháu gái Ngọc Tú, mẹ bu bán luôn đất
vườn ở quê vào Huế ở với con trai và chăm cháu nội cho đến ngày qua đời ngoài tuổi 90. Một dạo
có người làng vào Huế cho hay cụ Thượng thư Nguyễn Quốc Hoan nay đã được làng
nhắc đến trong các buổi Hội làng với lời tụng ca một nhà văn hóa, một vị quan
thanh liêm ái quốc ái quần, một nhân cách mẫu mực của thuyết tu thân tề gia trị
quốc theo truyền thống cha ông…
“CÁCH
NHAU CÁI DẬU MỒNG TƠI XANH RỜN” …
“Nhà nàng ở cạnh nhà tôi, cách
nhau cái dậu mồng tơi xanh rờn, hai người sống giữa cô đơn”… Mấy câu thơ của Nguyễn Bính vận vào hoàn cảnh
bu dạo ấy sao mà đúng đến từng li một. Bên cạnh nhà bu là con đường nhỏ dẫn ra
bến sông Gianh, bên kia đường là nhà bà
Tuyết chuyên sản xuất bún và các loại bánh tráng. Hồi đang học ở Hà Nội
mỗi lần về tết bu thỉnh thoảng nhìn qua dậu mồng tơi ngắm nhìn cô bé Linh con
gái bà Tuyết nhặt rau hoặc quét sân, rửa
bát. Mỗi lần thấy Linh cười là bu bụng bảo
dạ, cô này lớn lên vào hàng “nhất tiếu khuynh quốc tái tiếu khuynh thành” đây,
bọn con trai liều liệu thần hồn. Mỗi lần gặp Linh ngoài đường hoặc ở bến sông
cô bẻn lẻn chào chú với nụ cười đôi khi làm chú lặng người. Nhưng rồi chú mãi mê theo đèn sách, sau ngày
ra trường thì đổi mạng sống hàng ngày để đảm bảo giao thông thông suốt trên Quốc
lộ 15 cho xe vào nam đánh Mỹ. Chú không còn thì giờ mà nghĩ đến cô cháu hàng xóm bên kia dậu mồng tơi nữa. Năm tháng dần qua đi, Mỹ càng dội bom ác liệt
lên các tuyến đường, bến cảng. Làng bu
bên tả ngạn sông Gianh, nơi tàu Hải quân thường qua lại nên bị nhiều trận oanh
tạc tàn khốc. Hôm ấy nghe tin Mỹ bắn rốc
két vào làng, nhà cháy, người chết, bu hộc tốc về thì hởi ôi, xóm Đình ngay đầu làng đã tan
hoang. May thay xóm nhà bu bị tàn phá không đáng kể, nhưng đường ngang lối dọc
không có một bóng người, muốn biết mẹ và em sơ tán nơi đâu cũng chẳng biết hỏi ai. Một ngày cuốc bộ đường
rừng, nhịn đói, chân cẳng rã rời, bu tập tễnh sang nhà bà Tuyết may ra có người
để mua cái gì bỏ bụng, nhân thể hỏi tin mẹ và em. Nghe bước chân lạ, một cô bộ đội đang hí hoáy
sắp áo quần vào túi xách quay lại gạt nước mắt chào… chú. Linh…Linh… phải không, mà sao cháu khóc thế. Dạ, cháu về
thăm nhà nhưng ba mẹ và các em cháu sơ tán đâu hết…Bu trấn an, hai nhà ta bình
an vô sự là may rồi, việc gì mà khóc. Mỗi
lần bị đánh phá thế này cả xóm mình sơ tán bên Vũng Nổ. Ngày mai chú cháu ta
sang đó tìm thế nào cũng gặp. Việc trước mắt là cháu kiếm đâu đó ít gạo đưa
sang nhà chú nấu cơm ăn, chú đang đói meo đây.
Bữa cơm ăn với rau mồng tơi luộc
chấm nước muối sao mà ngon lạ. Linh ăn ít, thỉnh thoảng buông đũa nhìn chú, hoặc
dùng mủ tai bèo quạt cho chú mát. Thấy
chú liên hồi kì trận, hết bát nọ tiếp bát kia Linh chỉ cười. Bổng nhiên
máy bay ào đến thả pháo sáng đầy trời, bu kéo Linh vào hầm chữ A thì bom
bi đã vãi xuống, tai ác là bom bi nổ chậm,
cứ đùng đoàng chỗ nọ lại đùng
đoàng nơi kia. Một quả bom nổ ngay cửa hầm,
bi cắm rào rào vào ván gỗ, khói bom khét lẹt tràn vào hầm, Linh sợ quá run rẩy
ôm chầm lấy chú. Bu đẩy Linh sát vào
vách hầm chữ A và ngồi ra phía ngoài dành an toàn cho cháu. Cho đến 11 giờ đêm
xóm làng mới ngớt tiếng nổ. Linh đốt lên ngọn đèn dầu lạc chỉ đủ sáng để chú
cháu nhìn thấy nhau, cứ thế cho đến sáng
bạch. Linh không còn phép để đi tìm gia
đình nên nhờ bu báo lại ba mẹ hộ. Cơm
sáng xong bu tiễn Linh trở về đơn vị, đến đỉnh đèo xã Quảng Trường thì Linh xuống
xe đạp nói, đến đây là nửa đường rồi, chú quay về đi, cháu đi một mình được… Bu
giao hẹn Linh thả xe xuống dốc là chú quay về liền. Chú cháu cứ người dục qua kẻ
dục lại hoài mà không ai chịu đi trước. Thế rồi một trận mưa tầm tã, mưa như
trút nước, chú cháu đứng nhìn nhau trong mưa bổng bu cười lên thành tiếng. Chú
cười gì vậy. À, chú cười cái ông nhà thơ Vân Long lẩn thẩn. Lẩn thẩn sao
chú. Ông ấy làm thơ mưa. Sao chú cứ nhát gừng thế, đọc thơ cho cháu nghe thử
nào. Đọc xong thì chú cũng thành lẩn thẩn mất thôi. Chú lẩn thẩn cũng được mà,
đọc đi nào . “Qua dãi sân mưa anh ngắm
em, làn mưa nhòa những nét thân quen, tình yêu mới chớm sao mà đẹp, một thoáng
nhìn nhau mưa cũng ghen”. Trời lại dội
mưa tiếp, khuôn mặt Linh dàn dụa nước mưa và hình như có cả nước mắt…
NHƯ
CÓ PHÉP LẠ…
Một buổi chiều, bà xã bu từ nhà
con gái về thông báo, sáng hôm qua em đã
điện thoại về cho thằng Vĩnh trước đây làm cùng phòng với em. Nó người họ Ngô
nhưng thấy vẫn gọi anh bằng chú. Vĩnh đang nghỉ phép ở quê để xây lăng mộ cho
dòng tộc. Sau khi nghe em nói về trường
hợp giấy tờ tùy thân của anh, và nhờ nó giúp một tay thì Vĩnh bảo cháu đã gặp cậu
Hải cán bộ tư pháp xã xin làm giấy khai sinh gốc cho chú. Hải bảo việc này khó,
để tớ nghiên cứu xem sao đã. Nhưng chiều
nay cháu gặp lại Hải thì cậu ta vui vẻ bảo, mình về có kể chuyện với mẹ trường hợp một người làng đã lớn tuổi tên Nguyễn Quốc Toàn ở trong nam
cần làm lại giấy khai sinh gốc, mẹ có biết gì về ông này không. Nghe tên ông ta
thì mẹ mình lặng đi mấy giây rồi bảo ông ấy là người làng mình, trước đây gia
đình ông sống bên cạnh nhà ông bà ngoại con, hồi nhỏ mẹ vẫn gọi ông là chú... Bằng
mọi cách con phải làm ngay giấy tờ cho ông ấy, con hiểu chưa…
Thím yên tâm đi, mọi việc sẽ
hanh thông cứ như có phép lạ.
***
Sau khi nhận được giấy khai sinh
gốc Vĩnh gửi vào, bu đến Công an sửa lại ngày sinh trong hộ khẩu, sau đó làm chứng
minh nhân dân. Sáng nay 28.5.2014 dịch vụ bưu điện Vũng Tàu mang đến tận nhà bu
phong bì “BƯU GỬI CHỨNG MINH NHÂN DÂN”. Chao ôi! Cảm ơn Vĩnh, cảm ơn Hải, cảm
ơn người mẹ có tấm lòng vàng của cháu, bác mừng hơn bắt được vàng đây.