THƯA THẦY THÍCH NHẤT HẠNH (1)
Bộ sách Việt Nam Phật giáo sử luận của Thiền sư Thích Nhất Hạnh
1- Tôi đọc
bộ “Việt Nam Phật giáo sử luận” của thầy và rất tán đồng nhận xét của giáo sư
Nguyễn Huệ Chi “Việt Nam Phật giáo sử luận không
có gì khác hơn là cũng cố niềm tin của bạn đọc vào các truyền thống văn hóa tốt
đẹp, lâu đời của dân tộc chúng ta. Đó hiển nhiên là một định hướng chính xác”. Ở một nơi khác giáo sư Huệ Chi viết “Ý kiến Nguyễn Lang (1) không mấy
khi làm người đọc khó chịu, dù có thể chỗ này chỗ khác vẫn chưa tán đồng…”. Với tôi, khó chịu đến mức phản ứng thì không
nhưng lấn cấn, vướng mắc thì có. Ở trang
80 tập một, thầy viết “Có người hỏi nếu đạo Phật quan trọng tại
sao Nghiêu Thuấn, Chu Công và Khổng Tử không nói đến đạo Phật trong kinh truyện
và cũng không theo đạo Phật. Mâu Tử trả lời là “Không phải cuốn kinh nào hay
cũng do Khổng Khâu tác thuật, không phải phương thuốc nào thần diệu cũng do Biển
Thước chế ra. Chu công xem Lão Đam như bậc thầy những điều này có được chép
trong bảy kinh đâu?”
2- Câu trả lời của Mâu Tử không ăn nhập gì với
câu hỏi. Hỏi tại sao các ông Nghiêu Thuấn, Chu Công, Khổng Tử, không theo đạo
Phật thì lại trả lời tréo cẳng ngổng rằng không phải quyển kinh nào hay cũng do
Khổng Khâu tác thuật, phương thuốc nào hay cũng do Biển Thước chế ra.
2- Nếu bảo người hỏi thiếu kiến thức lịch sử sợ
thất thố với thầy Nhất Hạnh, với vong linh thầy Mâu Tử. Nhưng vẫn nghĩ bụng, đáng lẽ thầy Mâu Tử phải
trả lời đại ý rằng: Nghiêu Thuấn là hai ông vua được người Tàu tôn lên bậc
thánh. Nghiêu (2356) tcn, Thuấn (2255) tcn, trong khi đó Thích Ca (563) tcn. Tức
là Nghiêu Thuấn có trước Thích Ca khoảng 1800 năm, vậy làm sao mà bảo Nghiêu
Thuấn theo đạo Phật cho được? Đạo Phật
có ở Ấn Độ gần như cùng thời với Khổng giáo ở bên Tàu. Nhưng Khổng Tử qua đời
khoảng 650 năm (vào hạ bán thế kỉ thứ 2 scn) thì đạo Phật mới có mặt ở Bành
Thành nước Tàu, vậy làm sao bảo Khổng Tử nói đến đạo Phật trong kinh truyện
của mình cho được ???
3- Không hiểu sao Mâu Tử còn nói “Chu Công xem Lão Đam như bậc thầy, những điều
này có được chép trong bảy kinh đâu”. Chu Công mà Mâu Tử nhắc đến là Chu Công Đán,
người đã có công giúp Chu Vũ Vương lập ra nhà Chu (1122 - 256) tcn. Rõ ràng Chu
Công Đán phải là người trưởng thành trước năm 1122 tcn, tức vào khoảng 1152.
Trong khi đó Lão Đam tạm cho là cùng thời với Khổng Tử (551- 479), thì Chu Công
có trước Lão Đam khoảng 650 năm. Như vậy
làm sao có chuyện “Chu Công xem lão Đam như bậc thầy” được
4- Mâu Tử vốn người Quảng Tây, cùng mẹ chạy loạn
sang định cư và nhập tịch đất Giao Châu. Ông học rộng biết sâu, rất thông hiểu Khổng
giáo, Lão giáo, nhưng lại là một Phật tử thuần thành. Ông viết sách Lý Hoặc Luận
vào khoảng cuối thế kỉ thứ 2 scn, nhằm làm tiêu tan các mối nghi hoặc về đạo Phật.
Lý hoặc Luận của Mâu Tử là tác phẩm nói
về Phật giáo đầu tiên của Giao Châu còn lưu lại đến ngày nay.
5- Thưa thầy Thích Nhất Hạnh, một học gỉa uyên
bác cở Mâu Tử không thể không thông hiểu lịch sử. Vậy đoạn trích dẫn của Thầy
làm người đọc là tôi đây rất lướng vướng, mong được thầy hoan hỉ giải đáp cho.
----------
(1) Nguyễn Lang là Thiền sư Thích Nhất Hạnh
