CÂU CHUYỆN NGUYÊN TIÊU

 

 

 

 

Sắp tết Nguyên tiêu bu tui vui chân thiền hành vào một nhà sách ở Vũng Tàu. Khách khứa vào ra tấp nập. Người ta ít mua sách mà chủ yếu mua tranh ảnh, và các bức thư pháp chữ Hán, như chữ Phúc, Lộc Thọ, Tâm,  Đức, Nhẫn. Cô bán hàng có khuôn mặt ưa nhìn, tuy không biết chữ Hán song cũng thuộc được ngần ấy chữ để quảng cáo và giải thích cho khách hàng. Thế rồi người ta nhập về cho cô một hộp to thư pháp nữa.  Khi mở ra thì cô ngỡ ngàng không biết nó là chữ gì để giới thiệu cho khách. Một chàng trai cỡ hơn cô  vài tuổi thấy vậy thì muốn dồn cô vào thế bí. Này em, cái chữ ấy là chữ gì nói cho anh biết để anh mua vài bức về treo tết Nguyên tiêu. Cô gái đỏ mặt lúng túng như gà mắc tóc, có vẻ như muốn tìm điện thoại để hỏi ai đó. Bu thấy tội nghiệp cô bé và nói với hai người: Đấy là chữ "xã" ( 社) các cháu ạ. Nghe thế cả cô lẫn cậu ngạc nhiên, chàng trai hỏi bu, chữ xã trong từ bi hỉ xả của đạo Phật hả chú?  Không phải cháu ạ, chữ xả ( 捨 ) trong đạo Phật có tự dạng khác chữ xã này và nghĩa nó cũng khác. Xả trong đạo Phật là xả bỏ. Với con người, đó là trạng thái không vui không buồn, tâm thức vững chắc, nằm ngoài mọi phân biệt. Các cháu lưu ý, chữ xả trong xả bỏ có dấu hỏi, còn chữ xã trong bức thư pháp này khi viết tiếng Việt phải đánh dấu ngã. Cô gái bán sách thật thà: Chú ơi cái chữ xã này nó hay ho cỡ nào, thiệt tình cháu hổng có biết, chú nói cho bọn cháu nghe với. Anh chàng nghe chữ "bọn cháu" từ khóe miệng tươi như hoa kia  thì ra vẻ khoái chí. Bu tui một liều ba bảy cũng liều, đã lỡ nói thì nói nốt: Chữ xã này ta vẫn nói hàng ngày như làng xã, xã hội. Ngoài ra nó còn chỉ cái đền thờ ông Thổ Địa. Cấu tạo chữ xã mang ý nghĩa nhân văn và xã hôi vô cùng sâu sắc. Nó gồm hai phần, bên trái là bộ kì (礻 ) tức thần đất, biểu tượng cho tâm linh, bên phải là chữ thổ ( 土 ) tức đất đai, tài sản. Một xã hội được gọi là tốt đẹp, hợp đạo lý khi dân chúng trong xã hội đó được cuộc sống vật chất đầy đủ và cuộc sống tinh thần phong phú, lành mạnh. Còn nếu vật chất quá đầy đủ, thừa mứa, mà cuộc sống tinh thần nghèo nàn, thì đó là xã hội vô đạo. Ta vẫn thường nói là đạo đức xã hội sa đọa, xuống cấp. Ngược lại một xã hội nặng về tâm linh nhưng nghèo nàn  vật chất thì dân chúng sống lầm than đói khổ, lại mơ tưởng toàn chuyện viển vông. Ta gọi là xã hội duy ý chí.

    Bu tưởng nói cho hai người nghe, ai ngờ nhiều người sau lưng bu khen hay lắm, hay lắm, và mỗi người mua một chữ về treo tết Nguyên Tiêu. Chàng trai nọ lại hỏi bu "vậy chú ơi, vợ chồng gọi nhau là ông xã bà xã thì có phải là  chữ xã này không.? Đúng , hoàn toàn đúng  cháu ạ. Còn tại sao lại gọi là ông xã bà xã nói ra thì dài lắm…Thế là cu cậu nhìn vào cô bán hàng gọi to lên , này bà xã ơi … à quên cô bán chữ xã ơi, bán cho anh hai chữ nào , hihihi. …Có ai đó trêu, cặp này mà làm ông xã bà xã thì đẹp đôi lắm rồi.. Mọi người lại cười lên vui vẻ.