Chủ Nhật, 31 tháng 1, 2016

NGỌT NGÀO TRONG VỊ ĐẮNG (Bài đăng báo Quảng Bình số tết bính thân)










Bãi Trước Vũng Tàu  trưa 28 tết năm ấy vui mà lạ. Dân Sài Gòn đổ về tắm biển đông như kiến. Người ngồi bờ kè ngắm biển như  trẩy hội. Tự nhiên lại nhớ rét, nhớ mưa phùn gió bấc, nhớ bạn bè thân thiết một thời ở Đồng Hới quê hương… Ngồi cạnh tôi là một người đàn ông lớn tuổi, gầy, đen, đầu hói, những sợi tóc còn lại ngả màu tiêu muối phất phơ theo gió biển. Nhìn chính diện sao mà giống Mai Xuân Khang, anh chàng học kiến trúc nhưng  không có việc gì làm, người ta chuyển sang phòng Đảm bảo giao thông hồi 1968. Bốn mươi năm rồi…cuối cùng thì chúng tôi cũng nhận ra nhau. Cả hai mừng quýnh, ôm lấy nhau, đấm vào vai nhau, giọng anh nào cũng nghèn nghẹn…Khang bảo tớ về Sa Séc từ 1975, có con gái làm dâu Vũng Tàu. Mọi năm vợ chồng nó vẫn về  quê thăm ba mẹ, năm nay cháu sinh thêm con nhỏ, ông ngoại về thăm cháu và luôn thể ăn tết Vũng Tàu. 

                                            ***
   Trong lúc chờ bà xã tôi làm cơm mừng gặp lại bạn cũ gần nửa thế kỷ trước, tôi và Khang tranh nhau kể chuyện xóm Rẫy Cau, xóm Cộn, chuyện phòng Đảm bảo giao thông những ngày bom đạn. Khang bảo, tớ nhớ nhất vụ bác Nguyễn Đình Chí trưởng phòng cử đi công tác trên đường 15 Lệ Thủy.  Lúc quay về không theo QL 15, lại  đi  tắt đường mòn cho nhanh. Đang đạp xe thì thấy trước mắt tấm bảng chữ vôi “Bom từ trường chưa nổ”, hoảng quá, cả xe lẫn người vật nghiêng ra cỏ. Nghỉ bụng, bỏ xe, bò ra đường cái rồi đi bộ về là thoát chết nhưng như thế kể như què bộ giò.  Đảm bảo giao thông thời chiến mà không có xe đạp thì còn làm ăn gì nữa.  Cái khó ló cái khôn, tớ bò đại ra một vạt đất phẳng, mượn tạm của dân cái cần dàng bò cùng với dây dợ có sẵn. Bò ngược lại, buộc dây vào xe, nằm xuống một con mương lấy hết sức bình sinh nắm cần, kéo. Chao ôi, mệt, đói, sợ bom từ trường nổ, chiếc xe cày xuống đất, bị cỏ cây níu lại…Nhưng rồi đâu cũng vào đấy. Lấy được xe mà đang sống là thắng rồi. Nhưng kìa, nấm tràm, vô số nấm mọc chi chít dưới lá tràm mục. Thế là một liều ba bảy cũng liều, tớ cởi áo may ô ra buộc túm một đầu, hái cho đầy ắp cái “túi” mới thôi.  Mấy năm ở Rẫy Cau tớ mê nhất món canh nấm tràm nấu với tôm bạc, thêm rau lang, lá trơng, lá lốt. Trong muôn ngàn nỗi nhớ thời tuổi trẻ trong chiến tranh, tớ không thể quên được nhiều vụ hút chết, không thể quên được vị đắng món canh nấm tràm dân dã mà rất Quảng Bình. Người đời thích ngọt bùi là sự thường, đằng này tớ lại thích thêm vị đắng. Cho nên cha nào đó đặt tên bộ phim Đắng như hạnh phúc thật chí lý.

***
      Bà xã tôi dọn cơm ra bàn với lời giới thiệu, hôm nay vợ chồng em mời anh Khang cùng về Rẫy Cau và xóm Cộn của Đồng Hới mấy chục năm trước. Ngửi thấy mùi lá trơng lá lốt trong bát canh bốc khói Khang tròn xoe mắt, rưng rưng. Tôi bảo, bạn thân con gái tôi ở Đồng Hới, hể có nấm tràm là nó mua thật nhiều, cặp đông cho vào thùng xốp gửi ô tô vào Vũng Tàu.  Mà ông Khang, cái vụ kéo xe, hái nấm của ông năm 68 đã thành giai thoại cho cả phòng Đảm bảo Giao thông một thời rồi. Bữa cơm cải thiện cách nay gần nửa thế kỷ ấy, ông tổ trưởng Võ Văn Dần sai tôi đạp xe về Cống Mười mua tôm, dọc đường xe nổ lốp, lại sai Tuấn Sinh đi hái lá trơng bị gai đâm kêu oai oái. 
    Khang nhấm nháp nấm tràm, đắng hơn cả khổ qua, chậm rãi:  Đây là bữa cơm cuối năm tôi nhớ đời, ông ơi, đúng là có ngọt ngào trong vị đắng.



21 nhận xét:

  1. Người Quảng Bình giờ định cư Vũng Tàu, năm hết tết đến gặp lại bạn xưa ôn lại kỷ niệm thời trai trẻ quê nhà thì còn gì bằng. Cuộc đời có được mấy giây phút như thế này :-)))

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Giữa muôn trùng thiên hạ mà gặp nhau được thế này bu tưởng như trúng độc đắc vậy. Tết này bu vẫn còn nấm tràm (đắng vô cùng) nhưng không còn lá trơng tiếc quá QB gửi vào không kịp.

      Xóa
  2. Lão đây chưa biết lá trơng Quảng bình nhưng trong đầu thì hình dung chắc giống lá Lằng , Chim Chim ở xứ Nghệ. Nó nhân nhẩn đắng , phải quen ăn mới thấy ngon vì vị đắng của nó có hậu ngọt. Lá này nhiều người nghiện ăn vì đắng và lành.
    Cuộc đời sướng nhất vẫn là gặp lại những người bạn một thời khốn khó , vất vả vì môi trường ấy chúng ta được sống đúng bản chất thật của tình người.
    Chuyển ẩm thực nhưng cái thực nhất là về tình quê ngọt ngào của người viết muốn gửi về quê hương mình.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Lão ơi
      Lá trơng là một thứ rau thơm hay mọc ở hàng rào, lùm cây vùng gần đồi. Thân nó gần giống cây hoa hồng, gai dày chi chít và sắc nhọn vô cùng. Nhai vào miệng thấy hơi the the và mùi thơm sộc lên mũi. Lá trơng đi với lá lốt là bộ ba của nấm tràm. Nấm tràm cực đắng, đắng hơn cả mướp đắng. Nhưng nấu canh với tôm bạc và hai thứ lá trên thì ngon vô cùng. Tết này lão du xuân về vũng Tàu bu tui có nấm tràm nời bạn ngay, chỉ tiếc là thiếu mất lá trơng. Tiếc thiệt.

      Xóa
  3. Thật quý là gặp bạn thân một cách bất ngờ. Lại càng quý hơn nữa khi có đặc sản quê hương mời bạn!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn bác Vũ Nho chia sẻ với bài viết của bu.

      Xóa
  4. Chúc mừng bác Bu với niềm vui ngọt ngào đầu năm Bính Thân! Chúc bác năm nay sẽ còn nhiều bài được góp trên mặt báo!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn lời chúc mừng của bạn Nhật Thành Hồ

      Xóa
  5. Tôi đã được ăn nấm tràm ở MT nhưng chắc không ngon bằng món nấm của bác Bu có sự kết hợp tinh tế của lá trơng ,lá lốt ?

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Miền Trung là tỉnh nào vậy. Phải có hai thứ lá ấy thì nấm tràm mới ngon được bạ ơi

      Xóa
  6. Chúc anh năm mới thật an khang hạnh phúc !

    Trả lờiXóa
  7. Ôi một món ăn mà lần này em mới nghe nói đến đó bác Bu ơi ời...Trong ba vị của món ăn đó em mới chỉ biết mỗi lá lốt thôi. Chưa biết bao giờ nhưng nghe bác Bu tả mà thèm ơi là thèm rồi. Ước chi có một dịp nào đấy được ghé Vũng Tàu và được vợ chồng bác mời món canh nấm tràm thì sướng biết bao nhiêu.
    Một tình bạn đẹp, một cuộc gặp gỡ đầy thú vị đến người đọc còn không thể nào quên huống hồ người trong cuộc không nhớ đời mới là chuyện lạ đó nha

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Rất vui mừng được được đón bạn đến tệ xá của bu ở Vũng Tàu

      Xóa
  8. "Ngọt ngào trong vị đắng" rất thật mà vẫn rất giàu triết lý!

    Trả lờiXóa
  9. Trái đất này vốn đã hẹp, lại càng hẹp hơn đối với những tình bạn luôn nhớ về nhau để rồi, cách này cách khác vẫn gặp nhau được bác Bu ha.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Không khác chi trúng số độc đắc bác ạ hihi

      Xóa
  10. Vị đắng trong bát canh ký ức, có đắng cay cùng dư vị ngọt ngào.

    Trả lờiXóa