Người xây tổ ấm nhà bu
Hai bu ở ghềnh Đá đĩa, Phú Yên năm 2012
Bố mẹ cu Bắp, cu Bơ
Cu Bơ (trái) cu Bắp (phải)
Dân
gian có câu “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm”. Bu tui ở chung cư, đỡ phải
xây nhà, thế nhưng sắm vai “lãnh đạo toàn diện và triệt để” một gia đình, dẫu
không xây nhà thì nghĩa vụ đàn ông của bu xem ra vẫn còn nặng nề lắm. Bà xã xây tổ ấm thì ở nhà riêng hay ở chung cư cũng phải “xây” như nhau. Được cái
bà ấy “xây” kỹ quá nên bu tui nghiễm
nhiên ở vào thế được bao cấp từ đầu đến tận chân răng theo đúng nghĩa đen của
nó.
Gần nhà bu có phòng khám nha khoa của bác sĩ Kim Cúc. Bu
chuyên chữa trị ở đó nên quen thân bác sĩ Cúc như người nhà. Một hôm, hàm răng vừa giả vừa thật của bu đột
nhiên giở chứng, bà xã một hai áp giải đi bác sĩ Cúc. Bu đi ngay và ngoan ngoãn nằm dài trên ghế
nệm, cô bác sĩ thực tập lễ phép: “bác
đau làm sao ạ?”. Bác sĩ Cúc nói ngay: “ấy ấy, răng của ông, nhưng khai báo bệnh
trạng và đề nghị chạy chữa như thế nào thì phải hỏi bà xã ông ấy”. Cả phòng ai
cũng cười rộ, chuyện thật cứ như bịa.
***
Quản
lý xã hội theo cơ chế bao cấp là đại họa cho chúng sanh. Ông chồng được vợ bao
cấp quá đôi khi gặp phải bi hài kịch dở khóc dở cười. Số là đầu tháng bảy này,
cô con gái bu đột nhiên sốt xuất huyết, nóng đến 40.6 độ, cả nhà tá hỏa. Thằng
con rể cấp tốc chở vợ nó và vợ bu lên
bệnh viện Nhiệt Đới Sài Gòn. Do gấp quá
nên “người xây tổ ấm” không kịp “di
chúc” lại cho nhà “lãnh đạo toàn diện và triệt để” về mọi sự cần thiết . Chẳng
hạn tiền bạc cất đâu, gạo cơm muối mắm
gia vị gia vung để những chỗ nào,
cá bống siêu thị muốn kho cho cứng phải làm sao …
Đưa đón thằng cháu ngoại là cu Bắp gần năm
tuổi đến “lớp lá” không có gì khó. Đoạn trường nhất là vụ cho thằng cu Bơ mười
chín tháng tuổi ăn ngày bốn bữa: sáng, trưa, chiều, tối. Từ bệnh viện trên Sài
Gòn bà xã gọi về giải đáp hằng chục câu hỏi của bu, bà đặc biệt nhắc nhỡ về thời khắc biểu ăn uống của cu Bơ.
Trong bốn bữa ăn của nó, quanh đi quẩn lại cũng chỉ có cháo, sữa chua, váng
sữa, pho ma, hoa quả. Nhưng món cháo của
nó sao mà nhiêu khê. Ngoài gạo là cố định ra, ngày này sang ngày khác phải lần lượt thay đổi: rau, củ, quả, cùng luân
phiên với các thứ thực phẩm như trứng, thịt nạc, tôm, cá, lươn, cua, ếch, chim
câu. Rồi quy trình nấu các thứ đó… rồi xay sao cho nhuyễn. Bu nghe ù ù cạc cạc, tai nọ ra tai kia, cuối
cùng bảo nàng nói chậm để gõ vào máy tính, lưu trữ, nhớ đời.
***
Thoạt đầu bu tui tập sự đi chợ mua tôm đất, nghĩ bụng chỗ chợ
búa rặt đàn bà con gái, phải ăn mặc sao cho lịch sự, chí ít cũng quần dài áo sơ
mi. Loài tôm na ná như nhau, mặt mũi con tôm đất ra sao chưa biết, may nhờ các bà các cô thương tình
chỉ cho. Bà bán tôm đất đon đả, anh thấy chưa, tôm tươi roi rói, cân kẹo không
thiếu một ly. Nhưng đến khi trả tiền thì ôi thôi …cái ví trong túi quần lửng,
khi thay bu quên nhét vào quần dài. Đang
lúng túng chưa biết tính sao thì người bán tươi cười, không sao, anh cứ về đi,
hôm nào bà xã trả tiền cũng được, chị nhà mua hàng tôi hoài mà.
Đi chợ, nấu nướng vất vả, nhưng cho cháu ăn
còn vất vả hơn. Thằng bé lắc đầu lia lịa, tống cháo vào miệng thì nó phun ra
phì phì, cặp mắt kính lão của ông ngoại mịt mờ không còn thấy gì nữa. Cuối cùng
phải viện đến cái máy “ai pát” với vũ khúc kỳ quái của Hàn quốc “gang nam tai”.
Thằng cháu ngoại bấy giờ mới gật gật cái
đầu theo tiết tấu nhạc, lấy đà nuốt cháo
vào bụng.
Đang yên đang lành thì người ta đến thu tiền
điện, tiền nước, tiền dịch vụ chung cư, không sao, cứ trả cho đàng hoàng, hết
tiền thì đến máy ATM của Ngân hàng An
Bình rút. Máy dùng tiếng việt, nó hỏi thì
mình bấm trả lời, nhưng sao vẫn thấy hồi hộp và bấm tùm lum, thế là máy nuốt luôn
thẻ vào bụng nó. Định vào nhờ các cô ngân hàng xin lại thẻ nhưng hởi ôi, lúc đó
đang là thứ 7 ngày mai chủ nhật, không ai làm việc, đành lủi thủi ra về.
***
Mấy
ngày vợ ốm, cậu con rể làm việc trên Sài
Gòn để có dịp vào bệnh viện thăm vợ, khoán
trắng hai thằng con cho ông ngoại lo. Khổ thân cu Bơ, đang bú mẹ bổng dưng bị
cắt cái rụp. Hể trời nhập nhoạng tối là nó nhớ mẹ, không khóc to, chỉ sụt sùi
rỉ rả, nước mắt lưng tròng. Nó không chịu nằm giường mà ưa ngủ trên vai ông
ngoại, làm ông phải ngồi tựa lưng vào tường, ngủ không ra ngủ, thức không ra
thức, nghĩ khôn dồn sang nghĩ dại: Mình gần đất xa trời đến nơi mà cháu thì còn bé tẹo, ngày nó khôn lớn mình đã tan biến
vào cát bụi rồi. Cháu không làm sao hình dung nổi hình hài mặt mũi ông, nếu có gọi ông ngoại ơi thì cũng chỉ khói
hương, nhang đèn đáp lời cháu bằng sự im lặng
***
Hết
hồi bỉ cực đến ngày thái lai, được tin con gái ra viện bu mừng hơn được vàng.
Còn một tiếng nữa xe mới về đến Vũng Tàu mà bu tui đã đưa hai cháu xuống sân
chung cư đợi mẹ và bà ngoại. Nhìn cảnh
thằng anh chạy trước, thằng em chập chững hò hét đuổi theo mà rưng rưng niềm
vui. Mới nuôi cháu có sáu ngày đã thấy
cực nhọc vất vả, giá kéo thêm mươi ngày
nữa thì bu tui không biết tính sao đây.
Vậy mà “người xây tổ ấm” của bu nuôi hai
con suốt hai mươi lăm năm trời, từ lọt lòng cho đến khi thành đạt thì trên môi
luôn luôn tươi thắm nụ cười.
Dân
gian còn có câu:
“Chàng
ơi phụ thiếp mà chi
Thiếp
là cơm nguội để khi đói lòng”
Không, từ lâu nay bu tui vẫn nhất thiết không nghỉ thiếp là cơm nguội, mà là cơm nóng
gạo tám xoan, nấu trong bếp mà hương thơm sực nức cả vườn nhà.