Chủ Nhật, 7 tháng 2, 2016

NGÀY TẾT NÓI CHUYỆN CHƠI THƠ







Ngày nay người ta chơi thơ vào  dịp tết với nhiều kiểu:  Treo cờ thơ, bình thơ, thả thơ bay lên trời, chép thơ vào thúng mủng rổ rá mang đi triển lãm. Riêng ông Phạm Mạnh Danh (1) cách nay gần thế kỉ có kiểu chơi thơ không mấy ai theo được.  Kể như ở Việt Nam, ông là thủy tổ của nghệ thuật sắp đặt, không sắp đặt đồ vật mà sắp  đặt thơ. Xin giới thiệu sau đây 2  trong rất nhiều kiểu chơi của ông Phạm Mạnh Danh để quý vị đọc chơi.


Kiểu 1. Rút bốn câu thơ (chữ Hán đã phiên âm) trong bốn tác phẩm khác nhau của  Tàu, ghép lại có một bài thơ tứ tuyệt đủ niêm luật, dịch ra sẽ có bốn câu trong truyện Kiều.
1.a
Lưu thù dư tình bổ hóa công  ( rút trong Liễu Trai)
Hồng nhan lưu lạc hận nan cùng ( rút trong Bách Mỹ)
Sinh tiền cá cá thuyết ân ái  (rút trong Kim Cổ kì quan)
Mạnh lý vô thời tổng thị khô (rút trong Thăng Bình truyện)
Dịch
Phụ phàng chi mấy hóa công
Ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi pha
Sống làm vợ khắp người ta
Hại thay chết xuống làm ma không chồng.
1.b
Quế luân tà chiếu phấn lâu không.  (rút trong Tình sử)
Thủy tế, hoa gian ảnh đạm nùng.   (rút trong Trụ Xuân Viên)
Trù tướng đông lân thiên thụ tuyết  (rút trong Thi Lâm)
Hải đường khai tận nhất đình hồng  (rút trong Đường thi)
Dịch
Gương Nga chênh chếch dòm song
Vàng gieo ngấn nước, cây lồng bóng sân.
Hải đường lả ngọn đông lân
Hạt sương trĩu nặng, cành xuân la đà
1.c
Thùy gia tiêu tức đậu đông phong  (rút trong  Tình sử)
Khứ khứ ly ly tổng tụy dung   (rút trong Ỷ Lâu mộng)
Liệu đắc kim sinh vô ngã phận ( rút trongTái sinh duyên)
Lai sinh hoặc giả ký trùng phùng  (rút trongTái sinh duyên)
Dịch
Vì ai ngăn đón gió đông
Thiệt lòng khi ở đau lòng khi đi
Trùng phùng hù dọa có khi
Thân này thôi có còn gì mà mong
1.d
Nhất niên xuân sự đáo trà mi  (rút trong Đường thi)
Dĩ bị du phong thám đắc tri    (rút trong Thi lâm)
Nhuyễn ngọc ôn hương thùy vị tích   (rút trong Ỷ Lâu mộng)
Hối giao vũ đố dữ phong xuy  (rút trong Hồng Lâu mộng)
Dịch
Tiếc thay một đóa trà mi
Con ong đã tỏ đường đi lối về
Một cơn mưa gió nặng nề
Thương gì đến ngọc tiếc gì đến hương.
Kiểu 2. Chọn nguyên một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt trong sách Tàu (có chua rõ tên bài thơ, tên tác giả,  tên sách) sau khi dịch ra có bốn câu thơ Nôm của bốn tác phẩm khác nhau.
2.a
ĐỀ TÍCH SỞ KIẾN XỨ    (Thơ của Thôi Hộ, Đường thi)
Khứ niên kim nhật thử môn trung
Nhân diện đào hoa tương ánh hồng
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tiếu đông phong
Dịch
Lét trong cửa tía mây trùng  (rút trong tác phẩm Ngọc hoa)
Vẻ hồng kia với má hồng đua tươi  (rút trong Ngọc kiều lê)
Trông theo nay chẳng thấy người  (rút trong Chinh phụ ngâm)
Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông (rút trongThúy Kiều)
2.b
XÍCH BÍCH HOÀI CỔ    (Thơ của Đỗ Mục, Đường thi)
Chiết kích tầm sa thiết vị tiêu
Tự tương ma tẩy nhận tiền triều
Đông phong bất dữ Chu Lang tiện
Đồng Tước xuân thâm tỏa nhị kiều
Dịch
Đá hoa sẵn, nhạc vàng treo   (trong tác phẩm Bích câu kỳ ngộ)
Nhìn xem dấu cũ ra chiều hoài nhân (trong tác phảm nữ Tú tài)
Gió đông chẳng đoái vừn xuân (trong tác phẩm Lục Vân Tiên)
Một nền Đồng Tước khóa xuân hai Kiều (trong tác phẩm Thúy Kiều)
2.c
ĐỀ HOA CÚC (thơ của Đặng Thị, Tình sử)
Lương công diệu thủ ổn an bài
Bút để di lai chi thượng tài
Lục diệp hoàng hoa trường tự mỵ
Đằng nhân bất hứa điệp phonh lai
Dịch
Bức tranh ai khéo vẽ vời   (trong tác phẩm Bướm Hoa)
Phẩm đề xin một vài nhời thêm hoa  ( trong tác phẩm Thúy Kiều)
Rõ ràng xanh lá đỏ hoa   (trong tác phẩm Tống
Trân)
Tường đông bướm lại ong qua mặc lòng (trong tác phẩm Hoa Tiên)
-------------
(1) Tác giả sách Bút hoa thi thảo, xuất bản 1942 ở Nam Định 

42 nhận xét:

  1. Lạ lắm nha. Ô comment của chú Bu không hiện ra chữ khi đánh máy í.
    Với tho thì MX chỉ biết ngồi dựa cột nghe thôi hà. Mà thích hoa lan quá chừng không chịu được nên comment lại đây.
    Chúc chú và gia đình thêm một năm dồi dào an khang ạ.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Ma xó Cận đến đầu tiên trang này.
      Điều bạn nhận xét lạ sao không thấy ai nói đến nhỉ.
      Làm ơn bạn vào bài trước xem có hiện tượng này không ??

      Xóa
  2. Đúng là chỉ biết nói là siêu đọc thơ, thuộc thơ mới có thể chơi được công phu như vậy bác Bu nhỉ?
    NT kính chúc bác và gia đình năm mới VẠN SỰ NHƯ Ý ạ!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn bạn Nhật Thành Hồ. Năm mới chúc bạn được như ý trong vạn sự.

      Xóa
  3. Ui, mấy cái này thì mình thua.com, mình chỉ biết một ít thơ Tàu qua phim Tàu, truyện Tàu và nhất là... nhạc Tàu, hi...
    Năm mới, chúc bạn Bu và gia đình vui vẻ và an bình.

    Trả lờiXóa
  4. Cảm ơn Nha Gom La Bang VN. Chúc bạn và gia đình an khang thịnh vượng

    Trả lờiXóa
  5. Năm mới kính chúc gia đình bác luôn An lành - Hanh phúc.
    Kiểu chơi thơ như ông ..." Thần thơ " họ Phạm quả là siêu phàm , xưa nay mới được mục sở thị.
    Tết nhất năm nay thật sơ sài
    Bà đi trông cháu cháu chẳng có ai
    Các Bác sang chơi chung chén rượu
    Không thì ông cháu luộc nồi khoai .
    Thơ xuân của một người ờ quê ,lâu lắm rồi lão còn nhớ đến bi giờ chép ra xin chia sẻ thơ xuân cùng chủ nhà.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn bạn tan_262.
      Bài thơ hay vì rất hợp với bu trong tết này
      Vợ, con trai, cong gái các cháu nội ngoại về quê
      Một mình bu đón cả một mùa xuân ở Vũng Tàu
      Khoai bây chừ là đặc sản, xài mì o ma chi rẻ hơn
      hihi

      Xóa
  6. Tôi khoái phần 1 của bác ,mới thấy đa dạng vô cùng sự uyên bác trong chơi thơ với Kiều .Chúc bác năm mới nhiều sức khỏe và may mắn ,hay được bác gái cười duyên !

    Trả lờiXóa
  7. Cảm ơn bạn HHP, chúc bạn năm mới vạn sự như ý.
    Có thể nói ông Phạm Mạnh Danh siêu uyên bác thơ bạn ạ.

    Trả lờiXóa
  8. Một thú chơi cao nhã. Chỉ có người sành các loại thơ chữ Hán, chữ Nôm mới có thể chơi được. Chúng ta chỉ biết khâm phục " Nghề chơi cũng lắm công phu"!
    Chúc bác Bu cùng các bạn đọc của trang năm mới nhiều niềm vui khi giao lưu, học hỏi!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. * Nghề chơi cũng lắm công phu
      Chơi như bác ấy tui tu suốt đời
      * Chúc bác Vũ Nho năm mới sức khỏe có nhiều bài viết thiệt hay.


      Xóa
  9. Năm nào bác Bu cũng ăn tết một mình vui vẻ nhỉ? Hì hì, nhưng chắc thể nào con cháu cũng tề tựu hoặc rước ông ăn tết chứ.

    Tân Niên Hạnh Phúc nhé bác Bu.

    Trả lờiXóa
  10. Vợ và con cháu về hết ngoài quê. một mình bu ở lại hương khói bàn thờ.
    Một mình đón cả mùa xuân thế là được nhiều lắm rồi.

    Trả lờiXóa
  11. Đúng là nghề chơi cũng lắm công phu, nhất là chơi Thơ, chú nhỉ!
    Hà Nội vẫn giữ nếp tổ chức đêm thơ vào Nguyên tiêu hàng năm đó chú. Lâu nay chú Bu có dự đêm thơ HN không?
    Chúc chú một năm mới vạn sự an lành, luôn dồi dào thi hứng chú nhé!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Chú ở tận Vũng Tàu không thể dự đêm thơ Hà Nội được. Mà có ở Hà Nội chắ chú cũng không dự vì chú vốn dĩ chú rất dốt thơ mà.

      Xóa
  12. Ngày xuân được ngắm hoa , nhấp rượu , sang nhà bác Bu được đọc thơ , còn gì bằng ;
    Xin được chúc Bác và gia quyến một năm mới an lành và hạnh phúc

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Marguerite Bangtam, mong bạn năm mới dồi dào sức khỏe vạn sự như ý, viết nhiều và viết hay.

      Xóa
  13. Hay và thật thú vị, cảm ơn anh !

    Năm mới hạnh phúc vạn sự thành công anh nhé.

    Trả lờiXóa
  14. Đúng là người chơi thơ sành điệu và uyên bác. Người giới thiệu cách chơi thơ này cũng uyên bác vô cùng. Ngưỡng mộ cả hai bác!
    Em sang thăm bác và chúc bác cùng gia đình an khang hạnh phúc ạ.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Hi hi đúng ra chi ngường mộ bác Phạm Mạnh Danh thôi Nguyễn Vũ Song Thu ơi.

      Xóa
  15. Nghề chơi của bác Phạm thật chẳng mấy ai bì kịp. Đọc bài này để thấy đúng là kiến thức mênh mang mà trí tuệ mỗi người thì có hạn.
    Cháu xin chúc chú Bu cùng gia đình những ngày xuân thật vui vẻ và ấm áp.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cả một quyển Bút Hoa chú chỉ trích ra một đoạn đã thấy bác Phạm siêu tài rồi.
      Chú cảm ơn Linh Lan về lời chú mùa xuân nhé.

      Xóa
  16. Phải nói là mê thơ và đọc thiên kinh vạn quyển mới có thể chơi thơ kiểu đó bác Bu nhỉ...

    Trả lờiXóa
  17. Độ rày bác bận những chi chi
    Mà bỏ viết bài lâu thế ni
    Bè bạn qua thăm buồn lắm đó
    mau về đàm luận ngắn dài đi...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Độ rày bác chẳng bận chi
      Bờ lốc bờ liếc viết gì nữa đây
      Sách ngày xưa để đến nay
      Lại lôi ra đọc thấy hay quá chừng
      Gấp sách thấy chẳng đặng đừng
      Bờ lốc đợi nhé khoảng chừng cuối năm
      Cảm ơn người ghé sang thăm.


      Xóa
  18. Tuyết Trang kính chúc anh Bulukhin Nguyễn đầu xuân mới luôn an vui.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Lâu lắm mới gặp Tuyết Trang xuất hiện chúc bạn năm mới mọi sự mới và thành công

      Xóa
  19. Dạ, cám ơn anh Bulukhin Nguyễn đã góp ý cho bài thơ. Trang xin trao tem vàng cho anh.

    Trả lờiXóa
  20. Sợ người đẹp không chấp nhận thôi hihi

    Trả lờiXóa
  21. Nói về thơ hay bình thơ thì em dốt nhất trần đời rồi. Sang nhăm nhe ngắm hoa lan của bác Bu thôi, he he
    Chúc bác Bu luôn mạnh khỏe, chiều an lành ạ

    Trả lờiXóa
  22. Bu tui cumgx muốn được dốt như bạn thôi hihi

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Hihi, bên này không có cái biểu tượng mặt xấu hổ như bên face để bác Bu hình dung em giờ này

      Xóa
  23. Phạm tiên sinh quá siêu, Bulukhin cũng thật giỏi

    Trả lờiXóa
  24. Bác viết bài mới đi, hay đăng ảnh cũng được.

    Trả lờiXóa