HẦU CHUYỆN THẤY THÍCH TRÍ GIẢI VỀ CHỮ NHẪN .

 Các từ điển Hán Việt dùng để tham khảo

Tìm về cội nguồn chữ Hán của Lý Lạc Nghị và Jim watrs

Người hầu chuyện thầy Trí Giải

Theo đường dẫn  http://nguoihieuco.blogspot.com/2012/05/chu-nhat.html của bạn truonghoanluyen72 cấp cho, bu đã đọc bài viết của thầy Thích Trí Giải bàn về chữ NHẪN. Sau đây là trích đoạn ý kiến của thầy

 Trong chữ Hán: chữ Nhẫn được hình thành từ 心 (tâm) + 刃(nhận) = 忍 Chữ 心 (tâm) (Nhận) 刃 nghĩa là sự nguy hiểm, mũi nhọn, chém giết. 忍 Nhẫn có nghĩa là nhịn. Như làm việc khó khăn cũng cố làm cho được gọi là kiên nhẫn 堅忍.Nhẫn là lòng khoan dung độ lượng. Tại sao chữ nhận 刃 (nhận) nằm trong chữ Tâm 心 gọi là nhẫn. Tức là người tạo chữ muốn nói. Trong cuộc sống hằng ngày tâm mình thường hay tiếp xúc nhiều thứ nguy hại như tham, sân, si, ngã mạn, ganh ty…Chúng ta luôn thức tỉnh những thứ làm nguy hại đến tâm tu hành. Do vậy chúng ta nhẫn nhịn. Sau này người viết chữ thường hay viết chữ Nhẫn như sau: 心 tâm + đao 刀 + bộ chủ丶thành chữ Nhẫn đao 刀 nghĩa con dao, là chỉ cho sự nguy hiểm. Nó được ví như tâm sân phiền não có tính chất nguy hiểm đến tâm tu hành. Nó tìm ẩn bên trong cái Tâm. Người tu chữ Nhẫn cần có 丶(chủ) tức là làm chủ cái nguy hiểm, làm chủ cơn sân giận. Khi viết chữ Nhẫn bộ chủ丶này nằm trên bộ đao 刀. Ý nghĩa này rất hay muốn Nhẫn thì chú ta phải làm chủ cái nguy hiểm (bộ chủ nằm trên bộ đao) Muốn có được bộ chủ 丶này đòi hỏi chúng ta phải tu tập. Thấy được bản chất của cơn sân giận là nguy hiểm luôn tiềm ẩn bên trong tâm (căn bản phiền não). Nó làm cho tâm con người nổi sân một cách điên rồ. Nên khi gặp hoàn cảnh chướng ngại chúng ta biết “Nhẫn” một chút. Nếu không một khi tâm sân nổi lên thì tình cảm gia đình sứt mẻ, tình bạn bè xa nhau. Chúng ta luôn thấy rằng tâm sân chính là kẻ thù độc hại lớn nhất của tâm. Một khi tâm sân nổi lên đốt hết cả rừng công đức, chỉ cần một ngọn lửa nhỏ có thể đốt cháy cả khu rừng, “nhất niệm sân tâm khởi, bát vạn chướng môn khai”. Vậy làm cách nào để thắng được tâm sân, và thực hành “Tâm nhẫn”. Chúng ta chỉ cần đi tìm 丶(chủ) để bỏ con đao trong tâm 

****

1-  Trước hết phải nói rằng:  “Chữ Nhẫn được hình thành từ  心 (tâm) + 刃 (nhận) = 忍” như ý kiến của thầy Trí Giải là không sai nhưng không hoàn toàn đúng. Bu đã tìm trong 5 quyển từ điển Hán Việt và quyển “Tìm về cội nguồn chữ Hán” (của Lý Lạc Nghị (Tàu) và Jim Waters (Mỹ))  thấy như sau:

- Các từ điển của Trần Văn Chánh (tr.742), Nguyễn Tôn Nhan (tr. 139), Thiều Chữu (tr. 50),  chữ 刃 đọc là nhận.

- Các từ điển của Trần thị Thanh Liêm (tr.436), của Đào Duy Anh (tr.67) chữ 刃 đọc là nhẫn

- Sách Tìm về cội nguồn chữ Hán (tr. 481), chữ 刃 vừa đọc nhận vừa đọc nhẫn. Cụ thể,  khi nói về chữ nhẫn (忍) có nghĩa là nhẫn nại thì      刃 đọc là nhẫn (người Hán có 10 chữ Nhẫn, mà 刃 và 忍 chỉ là 2 trong 10 chữ đó)

- Điều cẫn lưu ý là:  Chữ 刃 cho dù đọc nhẫn hoặc nhận, thì các từ điển trên đều giải nghĩa là: Mũi nhọn cứng. lưỡi đao cứng, gọi chung các loại binh khí. Giết.

2- Thầy Trí Giải Viết “Sau này người viết chữ thường hay viết chữ Nhẫn như sau:  心 tâm + đao 刀 + bộ chủ 丶thành chữ  Nhẫn…Người tu chữ Nhẫn cần có 丶 (chủ) tức là làm chủ cái nguy hiểm, làm chủ cơn sân giận. Khi viết chữ Nhẫn bộ chủ (丶)  này nằm trên bộ đao 刀”

    Viết như vậy là thầy Trí Giải nhầm lẫn bộ trong chữ Hán với bản thân chữ Hán.  Nên nhớ rằng người Hán có vào khoảng 7000 chữ thường dùng, trong khi chỉ có 214 bộ.  Bộ chữ Hán xếp theo thứ tự từ 1 nét đến 17 nét. Mỗi chữ Hán chỉ thuộc về 1 trong 214 bộ, và chỉ thuộc về 1 bộ mà thôi.  Đừng nghĩ rằng để viết được 7000 chữ Hán  thì phải có 7000 bộ, mà chỉ cần  214 bộ là đủ. Vì chẳng hạn bộ thủy (水) có trong 326 chữ, bộ hỏa (火) có trong 126 chữ, bộ nhất (一) có trong 22 chữ…Thực ra, 214 bộ cũng là 214 chữ, chỉ khi  nào những chữ đó đứng kèm một chữ khác để chỉ một nghĩa nào đó thì nó được gọi là bộ, còn khi đứng một mình thì nó không còn gọi là bộ nữa. Ví dụ chữ thủy (水) là nước, nhưng khi đứng bên trái chữ công (工) thì chữ thủy đó được gọi là bộ thủy, nó cùng với chữ công (工) tạo thành chữ giang (江) tức là sông, trong đó bộ thủy chỉ nghĩa, chữ công chỉ âm đọc ( ba chấm氵 bên trái chữ công là một cách viết chữ thủy).  Trở lại những chữ ta đang bàn thì chữ Nhận 刃 (hoặc Nhẫn ) gồm có chữ đao (刀 ) và bộ chủ (丶) chứ không phải là bộ đao (1). Riêng chữ Nhẫn 刃 (hoặc Nhận) thì đao (刀) không đóng vai trò bộ như thầy Trí Giải nói, mà nó là một chữ  thông thường.  Nên nhớ rằng chữ Nhẫn (忍) với nghĩa nhẫn nại, gồm có chữ nhẫn 刃 (hoặc nhận) và bộ tâm (心). Muốn tra chữ Nhẫn như vừa nói, ta phải tra bộ tâm (心) chứ tra bộ đao (刀) hoặc bộ chủ (丶) thì có sống đến vô lượng kiếp sau cũng không thể tra được.

3- Thầy Trí Giải cho rằng “Người tu chữ Nhẫn cần có chủ (丶) tức làm chủ cái nguy hiểm, làm chủ cơn sân giận”. Vậy là thầy đã gán ghép ý nghĩa tu hành vào trong cấu tạo chữ Hán. Bộ chủ (丶) trong chữ Nhẫn 刃 (hoặc nhận) hoàn toàn không có ý nghĩa chủ trong chủ yếu, chủ đạo, chủ đích, chủ thuyết như thầy nghĩ…Mời thầy nghe ông Thiều Chữu giải thích bộ chủ (丶): “ Phàm vật gì cần có phân biệt,  sự gì cần biết nên chăng, lòng đã có định, thì đánh dấu chữ chủ để nhớ lấy”. Đánh dấu để nhớ thì không ăn nhập gì với làm chủ cơn sân giận cả.

        Để làm rõ hơn cấu tạo chứ Nhẫn (hoặc Nhận) bu giới thiệu trang 481 sách “Tìm về cội nguồn chữ Hán”.  Chữ Nhẫn 刃 được minh họa bằng một lưỡi dao cong, trong đó phần sắc của dao được đánh dấu bằng hình tròn có nhiều vạch song song. Chính cái hình tròn ấy dần dà biến hóa thành bộ chủ tạo  nên chữ nhẫn 刃 (hoặc nhận). Đây là chữ điển hình cho loại chữ “chỉ sự” như thuyết minh đã mô tả.

 

 Mời click đúp vào hình để thấy rõ hơn

 

 4- Do việc chữ Nhẫn 忍 gồm bộ tâm 心 với chữ nhẫn 刃 (hoặc nhận) nên thầy Thích Trí Giải lại cho rằng người tạo ra chữ đã gửi gắm vào đó ý nghĩa giáo dục trong tu hành.  Thực ra bộ tâm 心 ở đây thuần túy chỉ về con người nói chung chứ không hàm ý con người tu hành trong đạo Phật.  Từ điển Thiều Chữu kê ra 245 chữ có bộ tâm, chả nhẽ 245 chữ ấy cứ phải giáo dục con người về một chí hướng nào đó. Thầy sẽ phân tích được tính giáo dục gì trong chữ kị (忌) có nghĩa ghen ghét, đố kị, sợ. Chữ này có bộ tâm (心) ở dưới và chữ kỷ (己) ở trên. Tâm chỉ về con người, kỷ chỉ 1 can trong 10 can (Giáp, ất ,bính, đinh, mậu, kỷ, canh, tân, nhâm, quý), và khi chỉ về mình trong tự kỷ ám thị. Kị là chữ “hài thanh”, tâm (心) chỉ nghĩa, kỷ (己) chỉ âm đọc. Ta cũng không tìm thấy tính giáo dục gì trong chữ xung (忡) là lo lắng. Bộ tâm (忄)(2) bên trái chỉ con người, chữ trung (中 ) bên phải  chỉ âm đọc, nó thuần túy là chữ “hài thanh”.  Chữ Nhẫn (忍) ta đang nói đến cũng là chữ “hài thanh”. Bộ tâm (心)  ở dưới chỉ nghĩa, chữ nhẫn (刃) ở trên chỉ âm đọc. Trang 483 sách “Tìm về cội nguồn chữ Hán” (dưới đây) khẳng định điều đó.

   

 Mời click đúp vào hình để thấy rõ hơn

Trong trường hợp cần thiết, thầyThích Trí Giải có thể nhân sự tình cờ của cấu tạo chữ Nhẫn (忍) để hoằng hóa Phật pháp, tuy nhiên không thể quy cho người tạo ra chữ nhẫn là cốt để truyền thụ giáo pháp cho chúng sinh.

 

  ******

 

(1):  Chữ đao (刀) có lúc cũng trở thành bộ đao để tạo nên khoảng 80 chữ được liệt kê trong từ điển Thiều Chữu như các chữ:    分 phân: chia. 切 thiết: cắt. 划 Hoa: chèo thuyền. 利 lợi: sắc, lợi lộc. 剸 Chuyển: Đẵn, chặt……

(2): 忄, 心 đều là chữ tâm, cũng có lúc nó trở thành bộ tâm