Thứ Tư, 5 tháng 10, 2011

TRỞ LẠI ĐƯỜNG 12, TRỞ LẠI CỔNG TRỜI....

 

 

Cổng Trời trên QL 12

 

Khu kinh tế Cha Lo

 

Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo

 

 

Hồi còn làm anh "lính" trên mặt trận cầu đường, bu tui được tiếng là gan dạ. Mũi tên hòn đạn tránh bu chứ bu không tránh nó, đúng hơn là chẳng biết đâu mà tránh. Bom đánh tắc đường, cấp trên chỉ thị "phải thông xe ngay" thì có chết cũng phải đưa quân ra hiện trường tính toán, san lấp. Không san lấp kịp thì thiết kế đường tránh để thông xe. Bởi những ngày đáng nhớ đó mà bu có nhiều dịp đi mòn đường chết cỏ trên QL 12 (nối huyện miền núi Tuyên Hóa Quảng Bình với tỉnh Khăm Muộn của nước Lào). Có dịp qua lại không biết bao nhiều lần dưới Cổng Trời cũng trên con đường lịch sử đó. Thấm thoắt đã mấy mươi năm…. Ở miết dưới xuôi đôi khi cồn cào nhớ đường 12, nhớ cầu Khe Ve, nhớ Cổng Trời, nhớ cái màu xanh rêu đá, nhớ tiếng nỉ non bất tận của dòng suối Cha Lo bên đèo Mụ Giạ… Thế rồi cứ như nằm mơ, cuối tháng 9- 2011, ông bạn hàng xóm sang nhà bu bảo: "Em có xe đi công tác bên thủ đô Viêng Chăn, mời bác đi chơi với bọn em một chuyến, chi phí bọn em lo, bác chỉ việc nói chuyện Phật giáo Tiểu thừa của nước Lào cho bọn em nghe là được"…

     Trưa ngày 29.9 đoàn bu đã đến ngả ba Khe Ve (xã Hóa Hợp huyện Minh Hóa). Nếu đi thẳng là đường HCM ra bắc, rẽ trái theo hướng tây là QL12 sang Lào.



 

 Ngả ba Khe Ve

(Bên phải là đường HCM ra bắc, theo hướng nhìn là QL12 sang Lào)

 

 

Quá ngả ba (theo QL12) chừng 1km là cầu Khe Ve, trước đây do người Pháp xây dựng. Sau 1965 bom Mỹ phá tan tành, những thanh cầu bị bom cắt ngang cong lại như vô vàn cái dấu hỏi lơ lửng giữa không trung. Các bạnTNXP trả lời bằng mồ hôi nước mắt và cả xương máu, bu tui trả lời bằng công việc "Khảo sát thiết kế". Trong kí ức bu còn ghi lại mấy dòng về Khe Ve " Chiều Khe Ve về từ cổ tích. Núi hoang sơ và rừng hoang sơ. Suối ngân mãi giọng buồn rả rích. Gió đìu hiu lau trắng phất phơ. Trụ cầu xưa một dấu chấm than. Đổ bóng nặng nghiêng vào quá khứ. Thanh cầu gảy cong cong rỉ ứ. Vạch ngang trời dấu hỏi nôn nao. Chàng khảo sát đẽo cọc cắm tim. Tiếng búa vọng ngỡ là tiếng nói. Câu hỏi cứ xoáy lòng bối rối. Giữa thì thầm nhạc suối Khe Ve"


 Cầu Khe Ve

(Cầu dàn thép bên phải đi theo tuyến cũ của Pháp, bên trái là cầu Bê tông hiện nay)

 


Cổng Trời không do ai dựng nên mà tạo hóa sinh ra thế. Hai khối đá tựa đầu vào nhau như hai hòn trống mái, tạo thành một không gian ấm cúng, che gió mưa và đạn bom cho con người. Trên tấm bia bên trái Cổng Trời có mấy dòng chữ sau:


DI  TÍCH LỊCH SỬ QUỐC GIA ĐƯỜNG  HỒ CHÍ MINH

ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN TỪ 1965 - 1975

CỔNG TRỜI.

* Quốc lộ 12 nối đường Hồ Chí Minh Đông -Tây Trường Sơn

* Cụm trọng điểm bị không quân Mỹ đánh phá ngăn chặn ác liệt từ 1965- 1973: Cổng Trời, Mụ Giạ, Bãi Dinh, La Trọng.

* Trận địa pháo phòng không nổi tiếng của tiểu đoàn Nguyễn Viết Xuân anh hùng

* Chỉ huy sở Binh Trạm 12


Bia ở Cổng Trời


 

Bu ở Cổng Trời


 

Bên kia Cổng Trời ( phía Lào) chẳng có Ngọc Hoàng và Tiên Nữ như nhà thơ Tản Đà đã từng gánh thơ lên bán kể lại mà là Đèo Mụ Giạ và suối Cha Lo. Người Quảng Bình có câu "Cha Lo ruột đau chín khúc, Mụ Giạ hai hàng lệ chảy quanh".  Nghe kể thời xưa dân Quảng Bình, Hà Tĩnh  đến mùa giáp hạt đói kém bồng bế nhau sang Lào kiếm sống.  Rất nhiều ông bố bà mẹ cùng con thơ bỏ xác nơi đây. Ở lưng chừng đèo phía Lào trước đây có một gò đá lớn, chuyện kể:  có một bà tên Giạ chết ở đó, người qua lại thương tình bỏ vào chỗ bà nằm một viên đá, lâu dần thành gò cao. Sau này bom đạn tàn phá và phía Lào mở rộng đường nên mộ đá ấy không còn nữa.Chữ mụ ở đây như chữ mụ khi nói chùa Thiên Mụ ở Huế. Mụ là tiếng miền trung, có nghĩa như chữ bà trong tiếng phổ thông vậy.


 

 

Đèo Mụ Giạ

 

Suối Cha Lo (Lũ về)

 

Suối Cha Lo

 


Một kỉ niệm nhỏ ở Cổng Trời, nghĩ lại thấy vui vui. Dạo ấy bom đạn là thế mà đám TNXP trong các nhà hầm thỉnh thoảng vẫn tổ chức liên hoan văn nghệ "Tiếng hát át tiếng bom" và thi viết báo tường. Bu hứng chí dự thi với bài thơ "Cổng Trời", lâu ngày quên gần hết, chỉ nhớ có mấy câu "…Bên kia là Thượng Đế???, Cha Lo đau chín chiều. Mụ Giạ buồn nhân thế. Dưới nấm mồ xanh rêu. Đường nhà trời thăm thẳm. Mảnh bom vằm thân cây. Cô gái Khùa đen xạm. Gùi nghiêng trên vai gầy."  Bài thơ không có giải thì chớ, lại "được" đồng chí bí thư chi bộ Đảng " thân mật" nhắc nhỡ: "Bên kia Cổng Trời là đường vào Nam đánh Mỹ, con đường chiến thắng của dân tộc Việt Nam, một dân tộc được thế giới tôn vinh là lương tâm của thời đại. Sao đồng chí lại có cái nhìn ảm đạm bi quan như vậy"…Hehehe

    Trên đỉnh đèo Mụ Giạ là cột mốc biên giới số 528 được xây dựng từ năm 2008



Bu bên cột mốc biên giới 528 xây dựng năm 2008

(Sau lưng bu là Việt Nam)



Từ cột mốc đi về phía Khăm Muộn chừng 1 cây số là đồn biên phòng Lào 



 

Trạm gác phía Lào


 Đồn biên phòng Khăm Muộn, Lào


(Còn tiếp)  

37 nhận xét:

  1. Bạn nên đọc qua Firefox để chữ to lên

    Trả lờiXóa
  2. Chuyến đi thật hay, bác Bu gặp lại chính mình với những ký ức một thời đạn bom, nhọc nhằn nhưng cũng nhiều cái đáng nhớ , nhiều những "thì thầm" của riêng bác.
    Tiện thể có gì kể luôn cho vui bác ạ. Hơ hơ... Ví dụ một cô gái Lào, hay cô TNXP nào đó chẳng hạn.

    Trả lờiXóa
  3. Sẽ còn vài ba bài nữa bạn đón đọc...

    Trả lờiXóa
  4. Em nhìn em thấy bác Bu còn trẻ lắm ạ! :p

    Trả lờiXóa
  5. Toro đi CPC dấu tiệt chuyện mình mà lại đi xúi bác Bu kể chuyện cô gái Lào, haha!
    Chưa có thì giờ coi kỹ, mới phớt qua, sẽ xem kỹ và còm tiếp :-)

    Trả lờiXóa
  6. Phải cảnh giác anh chàng này PNH ơi...

    Trả lờiXóa
  7. Khi người ta nhìn lại, thì có rất nhiều chuyện thì thầm muốn kể, kể cho ra hết chuyện đời xưa mà nhìn đời nay anh Bu nhỉ?

    Trả lờiXóa
  8. Theo M nghĩ thì nên cảnh giác tất.. cả, trong đó có anh Bu nữa đó anh ạ ! hihi

    Trả lờiXóa
  9. Cô con gái Các Mác hỏi ông
    - Phương châm sống của bố ?
    - Nghi ngờ tất cả

    Trả lờiXóa
  10. Các cụ bảo "Ôn cố tri tân" mà

    Trả lờiXóa
  11. Em xin mạn phép chỉnh lại câu thơ một tẹo nhé :

    Chàng khảo sát đẽo cọc cắm tim.
    Cô gái Lào thấy lòng bối rối.
    Tiếng búa vọng ngỡ là tiếng nói
    Giữa thì thầm nhạc suối Khe Ve"

    Kể tiếp chuyện thì thầm đi bác Bu ơi! :D

    Trả lờiXóa
  12. Bài thơ hay chứ anh Bu ..tiếc là anh Bu không nhớ hết... Nó phản ảnh tâm trạng của con người trước thiên nhiên hùng vĩ và sự phi lý của cuộc đời ... Bây giờ gặp lại "đồng chí" bí thư chi bộ ngày ấy ...biết đâu ông ấy lại có khối cái nhìn ảm đạm hơn bài thơ của anh Bu ngày xưa không chừng ...

    Đúng là một chuyến đi để ta ngoái lại thấy mình thời trai trẻ anh Bu nhỉ ?

    Trả lờiXóa
  13. Tại sao ư!

    Thơ văn là người, là phản ảnh nội tâm của con người ngay tại thời điểm đó.. Nên đứng giữa khung cảnh, giữa cái cổng trời thiên nhiên với sự việc của đất nước và con người, thi nhân đã viết lên nhưng câu thơ tâm trạng ấy...

    Dù không tự nhận là thi sĩ, nhưng con mắt của nhà thơ nhìn sự vật là sự vật dưới tâm hồn lãng mạn đa cảm của thi nhân, là bên kia là thượng đế.. là những nỗi đau của Cha Lo và nỗi buồn tới chín chiều của Mụ Giạ, là đường trời thăm thẳm trong những mảnh bom vằm nát thân cây.. mà vẫn nhìn thấy cô gái Khùa đen sạm với cái gùi không chỉ trên vai gầy, mà còn nghiêng nghiêng trên vai gầy...! Những cái đau đáu lãng mạn ấy đã đi cùng với thi nhân trong suốt dòng chảy của lịch sử mà vẫn không sao lãng công việc và trách nhiệm của thi nhân..


    Còn Bác Bí thư chi bộ Đảng lại "thân mật" nhắc nhở: "Bên kia Cổng Trời là đường vào Nam đánh Mỹ, con đường chiến thắng của dân tộc Việt Nam, một dân tộc được thế giới tôn vinh là lương tâm của thời đại. Sao đồng chí lại có cái nhìn ảm đạm bi quan như vậy"

    Bác Bí thư ấy chỉ nhìn thấy được mỗi : "Bên kia Cổng Trời là đường vào Nam đánh Mỹ ..." đó là những trách nhiệm cụ thể đến cứng ngắc.. cả cái tâm hồn. Nhưng những điều nhắc nhở đó chẳng ảnh hưởng đến cái tâm hồn lãng mạn của anh chàng thanh niên làm công tác cầu đường trong thời chiến ấy, chàng ta vẫn cứ là chàng ta...

    Và bác Bu nhớ mà viết tới đó đã cười hehehe.. và tôi đọc tới đó thì.. làm sao mà không thích chí để cười hihiii được hở bác Bu ơi!

    Trả lờiXóa
  14. "Nó phản ảnh tâm trạng của con người trước thiên nhiên hùng vĩ và sự phi lý của cuộc đời"

    Thời đó có khẩu hiệu tất cả cho tiền tuyến. Con người cá nhân bị người ta lãng quên. Yêu nhau là một thứ tội lỗi. Bu lại nói đến "cái phi lí của cuộc đời" xem là trọng tội. Cho đến nay cái nhìn của mấy ông cuồng tín, máy móc chưa hết đâu gió à. Cứ xem Cà Mau xử sự với chuyện ngắn "Cánh đồng bất tận" của nguyễn Ngọc Tư thì rõ...

    Trả lờiXóa
  15. Hihihi mang tim ra cắm giữa đường thì gái Lào gái Việt không chỉ bối rối mà chạy mất dép....

    Trả lờiXóa
  16. Hihi đi để nhớ lại một thời tuổi trẻ của mình thì hay quá, chờ để nghe bác kể chuyện xưa, nay...

    Trả lờiXóa
  17. "Và bác Bu nhớ mà viết tới đó đã cười hehehe.. và tôi đọc tới đó thì.. làm sao mà không thích chí để cười hihiii được hở bác Bu ơi!"

    A !! Bạn nói chí lý lắm

    Trả lờiXóa
  18. Lúc rỗi rãi thì Bu chẳng lên đường. Đúng hôm bận giúp lão Phạm Toàn làm cái hội thảo về giáo dục thì Bu lại hô lên đường. Số mình đen ghê

    Trả lờiXóa
  19. Bu tui cũng chỉ ăn theo nên chỉ hô lại theo người khác thôi Sói à huhuhu

    Trả lờiXóa
  20. Hihi, công nhận hồi đó bác Bu rất hồn nhiên .
    " Bên kia là thượng đế
    Chalo đau chín chiều ... "
    Không có " đồng chí bí thư " nào có thể ngăn được những cảm nhận như vậy ở anh chàng Bu ngày đó . Nhưng chàng Bu cất những ý nghĩ trong lòng thì không nói chi, mà đem nó đi dự thi báo tường thì đúng là rất ... vô tư (((-:

    Trả lờiXóa
  21. "đem nó đi dự thi báo tường thì đúng là rất ... vô tư "

    Sự vô tư của bu hồi ấy còn gây ra nhiều sự cố mà nói như Tế Hanh "những ngày buồn nhớ lại thấy vui vui, những ngày vui nghỉ lại thấy ngùi ngùi..."

    Trả lờiXóa
  22. Như ngọn nến trong đêm
    Thắp lên từ trái tim biết thẹn thùng bóng tối
    Giao hòa ánh sáng cùng những dòng trắng lặng im
    Cho đôi mắt tỉnh thức không hề lo lắng
    Cho hơi thở thật thà không hề sợ hãi
    Để lại trong tim
    Ngọn lửa – nhỏ như giọt máu - mà cháy mãi không nguôi !

    Trả lờiXóa
  23. Hehehe thơ nhulytacy có vẻ "nhài đàn rót nguyệt vú đôi thơm" lắm đây.

    Trái tim thẹn thùng bóng tối nên phải cháy sáng lên,,,giọt máu như những ngọn lửa cháy mãi không thôi ... thì hóa ra trái tìm hằng thường rồi sao....huhuhu cái này phải mời đồng chí Thích Ca can thiệp mới được

    Trả lờiXóa
  24. "Đường ta đi dài theo đất nước"
    Để một ngày thấy được hay không?
    Bởi chưng cái sự nặng lòng
    Ngộ ra cái bến "sắc không" vô bờ
    :D

    Trả lờiXóa
  25. Sói vừa lấy cuốn Thanh Thực lục - Có đầy đủ tư liệu về cuộc chiến tranh của nhà Thanh và Quang Trung Nguyễn Huệ. Bu đã có chưa? Có gì nhắn để sói lấy giùm cho nha. Hihi

    Trả lờiXóa
  26. OK. Trong đó có đầy đủ cả văn bản chữ Hán nên chắc Bu sẽ khoái chí. Sói mua thì được giảm tới 50% cơ nên chỉ có hơn trăm nghìn thui. Hihi...

    Trả lờiXóa
  27. Hai bu đang đóng gói 3000 cuốn sách để di chuyển nhưng sách hay thì vẫn phải mua tham sân si đến thế là cùng hihihi

    Trả lờiXóa
  28. Vậy là hai Bu quyết tâm Nam tiến đấy à? Vậy là từ giờ vào Đồng hới lại lang thang rồi Hihi

    Trả lờiXóa
  29. Nổi tiếng cỡ Sói thì lang thang laị sướng hehehe

    Trả lờiXóa
  30. Bài này bác Bu viết lâu rồi, hôm trước em có ghé vào, chưa kịp đọc thì điện cúp cái cụp nên quên luôn.
    hôm nay nhờ bài viết mới, nên em đọc lại bài này, bỗng dưng thấy thương những sinh mạng đã ra đi trong thời đói kém và loạn lạc.
    Bài thơ bác Bu làm hồi đó nhiều cảm xúc thật vậy mà bị phê bình hén. Mà ngày xưa có quá nhiều chuyện bị phê bình giống chuyện bác Bu bị phên bình ghê luôn. ;))

    Trả lờiXóa
  31. Cái thời ấy người ta cứng nhắc và máy móc như thế lanvuive ạ

    Trả lờiXóa