KHÔNG ĐỀ

Cậu con trai đi Yangon  (Myanmar) thiết kế kiến trúc, đưa về tặng ba bức phù điêu bằng bạc trên nền nhung đen. Mặt trước và mặt sau không hề có bất cứ  một thứ chữ gì.  Tức là tác giả thả nổi, ai muốn hiểu là gì cũng được. Bu muốn đặt cho nó một tên gọi nhưng không biết đặt như thế nào cho hết ý nghĩa. Vũ nữ trang phục đặc Phật giáo, lại bắn cung, đạo Phật không sát sinh vậy thì làm sao nàng lại phá giới. Nhưng trên cây cung không có dây, mũi tên nàng để dưới đất và giẫm chân lên. Toàn bộ vũ nữ là sự khẳng định và phủ định, Phật giáo và không Phật giáo, sát sinh và không sát sinh…Mời bạn đặt cho cái tên, càng ngắn càng hay vậy.

----------------

 Dưới đây là lời bình của các bạn và trả lời của bu bên facebook

Van Pham, Hoàng Kim, Giao Lang và 6 người khác thích điều này.

Lâm Huỳnh Cường: Để em đặt nha thầy. "jihad"

Bu Lu Khin: Cảm ơn bạn Lâm Huỳnh Cường đã mau mắn hưởng ứng bu. jihad là từ đạo hồi có nghĩa là thánh chiến, mà "em" vũ nữ kia là phật tử cua Myanmar...hihi

Lâm Huỳnh Cường vâng.. và nghĩa gốc của nó là "jihad" (chiến đấu với chính bản thân mình).

Lâm Huỳnh Cường: Em muốn nhấn mạnh đến sự tương đồng của các tôn giáo.. vì mặc dù đây là tượng của người phật giáo tạo.. nhưng có vẻ như đang mô tả đến một thời kỳ của đất nước họ dưới thời bà-la-môn (giống như riêm-kê của người khmer).

Huutoan Nguyen: Dọa thôi! Nôm na là vậy.

Lâm Huỳnh Cường: Cái này em nhặt được trên mạng "Al-Ghazali captured the essence of Jihad when he said: "The real Jihad is the warfare against (one's own) passions. Dr. Ibrahim Abu-Rabi calls Jihad "the execution of effort against evil in the self and every manifestation of evil in society." In a way, Jihad is the Muslim's purest sacrifice: a struggle to live a perfect life and completely submit to God."

Dang Hong Ky: Vô thường

Khiem Phan Khiem: Sắc Không.

Ngọc Yến: Mình cũng nghĩ như em Khiêm vậy. Có và không. Sắc tức thị không. Không tức thị sắc. Đúng nghĩa nhà Phật.

Nguyễn thị Kim Thanh: Chỉ biết nghe ngóng, hihi

Hương Ngàn: Nói về Phật giáo, em chịu!

Lâm Huỳnh Cường: Một tên thứ hai cho đề tài "buông"

Lâm Huỳnh Cường: Thưc ra em vẫn thích tên đầu em đặt "jihad".. vì em nghĩ người vũ công (võ sĩ?) đang cưỡi trên mũi tên.. thể hiện cuộc chiến đấu chống lại chính bản thân mình đúng với tinh thần của phật "chiến thắng bản thân mình" và cũng là tinh thần "jihad" của hồi giáo

Lâm Huỳnh Cường: Em nghĩ họa tiết này làm bằng dừa rất đẹp đấy chị Nguyễn thị Kim Thanh

Nguyễn thị Kim Thanh: Khó lắm, huhu

Bu Lu Khin TRẢ LỜI BẠN CƯỜNG

1) Trong bài viết trên, bu dùng chữ vũ nữ, bạn Cường lại nói vũ công (võ Sĩ??). Chữ võ của bạn có tự dạng 武 (còn đọc là vũ) dùng trong các từ vũ khí (武器),vũ trang (武裝) . Còn tự dạng vũ 舞 trong vũ nữ 舞女 có nghĩa là múa (Người Tàu có đến 20 chữ vũ, ở đây ta chi nói đến hai chữ này thôi)

2- Bu tui đã từng đến Yangon và xem khá nhiều buổi ca múa nghệ thuật của họ. Người ta múa đèn, múa quạt, múa kiếm và phù điêu này là mô tả một vũ nữ trong điệu múa cung. Cây cung ở đây đã được cách điệu, chỉ có thân mà không có dây, có mũi teen nhưng đặt dưới đất cho vũ nữ giẫm chân lên. Múa nghệ thuật để thể hiện đường nét thân thể, thể hiện tính thượng võ của một dân tộc trong việc bảo vệ đất nước. Vua Trần Nhân Tông được gọi là Phật Hoàng nhưng ông cũng là một anh hùng chống giặc Nguyên Mông ở thế kỉ 13.

3- jihad là một từ cực hay trong đạo Hồi, trong tiếng Ả Rập, từ jihād được dịch là thánh chiến, là bổn phận tôn giáo của người Hồi giáo. Theo đoạn tiếng Anh bạn dẫn ra thì tiến sĩ Ibrahim Abu-Rabi gọi Jihad là "thực hiện các nỗ lực chống lại cái ác trong bản thân và mọi biểu hiện của cái ác trong xã hội." Thiển nghỉ của bu là:

- Tác giả phù bức điêu không nghĩ đến thánh chiến vì ông là người Phật giáo Myanmar. Thánh chiến của người Hồi giáo

thế kỉ13 đã góp phần tàn sát đạo Phật ở Ấn Độ cho đến diệt vong. Người Phật giáo không ngưỡng mộ gì thánh chiến của người Hồi.

- Không tìm thấy chi tiết nào trong phù điêu thể hiện sự “chống lại cái ác trong bản thân và mọi cái ác trong xã hội”

Bu Lu Khin TRẢ LỜI BẠN PHAN KHIÊM

Sắc không bạn nêu ra thoạt nghe rất có lý, vì nó là một khái niệm tối quan trọng trong đạo Phật. Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật Đa Tâm kinh ghi lại lời Như Lai: “Này Ông Xá Lợi Phất! Sắc chẳng khác Không, Không chẳng khác Sắc; Sắc tức là Không, Không tức là Sắc. Thọ, tưởng, hành, thức cũng đều như thế…”. Câu này cũng có nghĩa rằng “chư hành vô thường chư pháp vô ngã”. Pháp trong đạo Phật rất nhiều ý nghĩa, nghĩa cuối cùng của pháp là “những thành phần dựng lập nên thế giới hiện hữu”. Cô vũ nữ kia là pháp, ông Phan Khiêm, ông bu…là những pháp, và đều là vô ngã. Vậy gọi bức phù điêu là sắc không thì quá chung chung, không nói rõ được nội dung ngôn ngữ điêu khắc của tác giả .